Deel 22: De bevrijding van Nederland en West-Europa
Pytheas 
Toen de geallieerde legers in juni 1944 in Normandië landden, begon de bevrijding van West-Europa. Vanaf dat moment rukten Amerikaanse, Britse, Canadese en andere geallieerde troepen stap voor stap op richting Duitsland. Het was een lange en zware strijd, maar uiteindelijk werd West-Europa bevrijd van de Duitse bezetting.
De bevrijding van Frankrijk
Na de D-Day landingen op 6 juni 1944 volgde de bevrijding van grote delen van Frankrijk. Parijs werd in augustus 1944 bevrijd, mede dankzij de opstand van het Franse verzet. Generaal Charles de Gaulle marcheerde triomfantelijk de hoofdstad binnen, wat het moreel van het Franse volk enorm versterkte.
België en Luxemburg
In september 1944 staken de geallieerden de grens over naar België. Brussel en Antwerpen werden bevrijd, waarbij Antwerpen van groot belang was vanwege zijn haven. Toch konden de Duitsers de toegang tot de haven nog maandenlang blokkeren door de Slag om de Schelde, waarin Canadese troepen zware verliezen leden maar uiteindelijk de overwinning behaalden. Luxemburg werd in dezelfde periode bevrijd.
Operatie Market Garden en Nederland
Voor Nederland werd september 1944 een keerpunt. Tijdens Operatie Market Garden probeerden de geallieerden via een verrassingsaanval bruggen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem te veroveren. Het plan was om via Nederland snel Duitsland binnen te trekken.
Hoewel de operatie deels slaagde, mislukte de cruciale slag om Arnhem. Dit leidde tot de beroemde woorden “een brug te ver”. Zuid-Nederland werd grotendeels bevrijd, maar het noorden en westen bleven nog maanden bezet.
De hongerwinter
De mislukking van Market Garden had grote gevolgen. In het bezette westen van Nederland brak de hongerwinter van 1944-1945 uit. Door een Duitse blokkade en de vernietiging van voedselvoorraden stierven tienduizenden mensen van de honger. Toch bleef de bevolking hoopvol, gesteund door het verzet en de verwachting dat bevrijding nabij was.
De bevrijding van Nederland
In april 1945 begon de laatste fase. Canadese troepen, gesteund door Poolse en Britse eenheden, rukten op door Noord- en Oost-Nederland. Op 5 mei 1945 capituleerden de Duitse troepen in Wageningen, waarmee Nederland officieel bevrijd werd.
De bevrijding leidde tot een enorme vreugde-explosie. In steden en dorpen vierden mensen massaal de vrijheid, vaak samen met de geallieerde soldaten die als helden werden onthaald.
De bevrijding van West-Europa
Ook in andere landen was de vreugde groot. Noorwegen werd in mei 1945 bevrijd na de Duitse capitulatie. Italië had al eerder in 1943 Mussolini afgezet, maar pas in 1945 werd Noord-Italië volledig bevrijd. In Denemarken en andere bezette gebieden eindigde de bezetting op dezelfde dag als in Nederland: 5 mei 1945.
Wist je dat?
- De Slag om de Schelde was een van de zwaarste gevechten in West-Europa en kostte duizenden Canadese soldaten het leven.
- Tijdens de hongerwinter werden luchtvoorraden, bekend als Operatie Manna, gedropt door geallieerde vliegtuigen om de hongerende bevolking te redden.
- In sommige dorpen in Nederland worden de Canadese bevrijders nog steeds jaarlijks geëerd, bijvoorbeeld in Holten en Wageningen.
