Vitamine A2 (3,4-didehydroretinol): De minder bekende vorm van vitamine A

Vitamine A is een essentiële voedingsstof die een belangrijke rol speelt bij ons gezichtsvermogen, immuunsysteem en celgroei. De meeste mensen kennen vitamine A1 (retinol), maar minder bekend is vitamine A2, ook wel 3,4-didehydroretinol genoemd. Toch verdient deze variant zeker aandacht, omdat het op unieke manieren voorkomt in de natuur en een belangrijke aanvulling vormt binnen de vitamine A-familie.

Wat is Vitamine A2?

Vitamine A2 is een carotenoïde die in de lever en andere weefsels kan worden opgeslagen. Het kan in ons lichaam worden omgezet in de bekendere vorm, vitamine A1, zodat het dezelfde essentiële functies kan ondersteunen. Hoewel de biologische werkzaamheid van A2 iets lager is dan die van A1, speelt het nog steeds een waardevolle rol, vooral in bepaalde diëten en ecosystemen.

Historische achtergrond

De ontdekking van vitamine A2 vond plaats in de vroege 20e eeuw, toen onderzoekers opmerkten dat sommige vissen en dieren in zoetwatergebieden een andere vorm van vitamine A in hun lever hadden dan die in zeedieren en mensen. Dit leidde tot het inzicht dat er meerdere vormen van vitamine A bestaan, met subtiele verschillen in chemische structuur en werking.

Belangrijkste functies van Vitamine A2

Net als vitamine A1 vervult vitamine A2 verschillende cruciale functies:

• Gezichtsvermogen – A2 is betrokken bij de vorming van rodopsine, een lichtgevoelig pigment in het netvlies. Dit helpt ons om in het donker te zien. Interessant genoeg is aangetoond dat in sommige dieren vitamine A2 effectiever is dan A1 bij het zien in troebel of roodachtig licht, zoals in zoetwateromgevingen.
• Immuunsysteem – Het ondersteunt het lichaam bij de afweer tegen bacteriën en virussen.
• Celgroei en ontwikkeling – A2 is betrokken bij de vorming en het onderhoud van huid, botten en organen.

Voedingsbronnen van Vitamine A2

Vitamine A2 komt minder vaak voor in ons westerse dieet dan A1, maar is toch te vinden in bepaalde voedingsmiddelen, vooral dierlijke bronnen. Enkele voorbeelden zijn:

• Zoetwatervissen (zoals karper en tilapia)
• Vette vissoorten (zoals paling en soms zalm)
• Lever (vooral van zoetwatervissen)
• Zuivelproducten en eieren, in kleinere hoeveelheden

Daarnaast kan ons lichaam, afhankelijk van genetische aanleg en voeding, vitamine A2 gedeeltelijk omzetten naar A1.

Verschillen tussen Vitamine A1 en A2

Hoewel A1 en A2 grotendeels dezelfde functies vervullen, zijn er enkele subtiele verschillen:

• Chemische structuur – A2 heeft een dubbele binding extra in zijn molecuul, waardoor het licht op een andere manier absorbeert.
• Effect op zicht – A2 kan in sommige omstandigheden beter werken in roodachtig of troebel licht, wat gunstig is voor dieren en mensen die leven rond zoetwater.
• Beschikbaarheid in voeding – A1 komt vooral uit zeevis en lever van zoogdieren, terwijl A2 vaker voorkomt in zoetwatervissen.

Waarom is Vitamine A2 belangrijk?

Hoewel vitamine A2 minder bekend en minder krachtig is dan A1, benadrukt het hoe divers en complex onze voeding en biochemie zijn. Voor bevolkingsgroepen die sterk afhankelijk zijn van zoetwatervissen, is A2 vaak een belangrijke bron van vitamine A. Het laat zien hoe de natuur zich aanpast aan verschillende leefomgevingen.

Waardevol

Vitamine A2 is misschien niet de bekendste vitamine, maar het is een fascinerende en waardevolle variant binnen de vitamine A-familie. Het ondersteunt ons zicht, immuunsysteem en celgroei, en komt vooral voor in zoetwatervissen en hun lever. Hoewel het niet zo krachtig is als A1, is het in sommige omstandigheden zelfs beter afgestemd op de behoeften van mens en dier.

De studie van vitamine A2 herinnert ons eraan hoe veelzijdig en slim de natuur in elkaar zit – en hoe belangrijk het is om niet alleen de meest bekende, maar ook de minder bekende voedingsstoffen te waarderen.