De Laatste IJstijd: Een Periode van Koude en Verandering

De laatste ijstijd, in Europa bekend als de Weichsel-ijstijd en in Noord-Amerika als de Wisconsin-ijstijd, begon ongeveer 110.000 jaar geleden en eindigde zo’n 12.000 jaar geleden. Het was een tijd waarin het klimaat drastisch kouder werd en enorme ijskappen zich over grote delen van het noordelijk halfrond verspreidden.

Tijdens deze periode bereikte het ijs op sommige plaatsen een dikte van wel 3 kilometer. Gigantische gletsjers schoven langzaam vooruit en vormden het landschap dat we vandaag nog steeds herkennen – van fjorden en morenes tot meren en rivierdalen. Ook de zeespiegel daalde met meer dan 120 meter, omdat zoveel water in de ijskappen was opgeslagen. Hierdoor kwamen nieuwe stukken land bloot te liggen en ontstonden landbruggen, zoals die tussen Azië en Noord-Amerika (de Beringlandbrug), waardoor mensen en dieren konden migreren.

De gevolgen voor het leven op aarde waren enorm. Veel diersoorten, zoals de mammoet en de sabeltandtijger, stierven uit of werden sterk in aantal teruggedrongen. Andere soorten pasten zich juist aan aan de barre omstandigheden. Ook de mens werd beïnvloed: onze voorouders leerden zich te beschermen tegen de kou, ontwikkelden betere werktuigen en pasten hun leefwijze aan. Dit versnelde de evolutie van de menselijke beschaving.

Ongeveer 12.000 jaar geleden begon de ijstijd te eindigen. Het klimaat warmde op, de gletsjers smolten en de zeespiegel steeg. Hele kustlijnen veranderden, rivieren kregen een nieuw verloop en vruchtbare gebieden kwamen beschikbaar voor landbouw. Dit luidde de overgang in naar het Holoceen, het geologische tijdperk waarin we nu leven.

Hoewel de laatste ijstijd lang geleden eindigde, zijn de gevolgen nog altijd zichtbaar. Het landschap van Europa en Noord-Amerika draagt de sporen van gletsjers, en veel meren en valleien danken hun ontstaan aan deze periode. Ook helpt het bestuderen van deze ijstijd wetenschappers om beter te begrijpen hoe het klimaat werkt en hoe snel veranderingen kunnen optreden – kennis die vandaag de dag belangrijker is dan ooit in het licht van de huidige klimaatverandering.