
Onder het beroemde Giza-plateau in Egypte, verscholen tussen de eeuwenoude monumenten en de stenen wegen die naar de piramides leiden, ligt een van de meest intrigerende en mysterieuze bouwwerken: de Osiris Schacht, ook wel bekend als het Graf van Osiris. Dit ondergrondse complex, nabij de piramide van farao Chefren (Khafre), is al decennialang onderwerp van speculatie, archeologisch onderzoek en zelfs complottheorieën.
De voormalige secretaris-generaal van de Hoge Raad voor Oudheden in Egypte, Zahi Hawass, bracht de schacht internationaal onder de aandacht toen hij eind jaren ’90 het onderzoek naar dit raadselachtige bouwwerk leidde. Hoewel de ingang al veel langer bekend was, is de schacht pas in de moderne tijd volledig in kaart gebracht.
De Osiris Schacht werd al in 1933 voor het eerst gedocumenteerd door archeoloog Selim Hassan. Zijn team ontdekte de ingang en drong gedeeltelijk het complex binnen, maar hun weg werd geblokkeerd door grote hoeveelheden water. Het leegpompen mislukte en daardoor bleef een groot deel van de ondergrondse structuur verborgen. Het water had echter een onverwachte functie voor de lokale bevolking: het diende jarenlang als bron van drinkwater. In andere tijden werd de schacht zelfs gebruikt als zwembad, waar kinderen speelden, niet wetende dat ze zich in een mysterieus grafcomplex van duizenden jaren oud bevonden.
In 1999 leidde Zahi Hawass een grootschalige opgraving naar de Osiris Schacht. Door moderne pompen en technieken was het deze keer wel mogelijk om het water grotendeels te verwijderen en de onderste verdiepingen te bereiken. Het onderzoek bracht een verbluffend resultaat: de schacht bleek niet uit één, maar uit drie verschillende niveaus te bestaan, die trapsgewijs dieper de aarde ingaan.

Level 1 vormde de eenvoudige toegangsschacht die de doorgang naar de diepte mogelijk maakte. In Level 2 werden kamers ontdekt met nissen en artefacten, waaronder aardewerk, keramiek en sieraden. Dit wijst erop dat deze verdieping mogelijk een rituele of religieuze functie had. Het meest indrukwekkend was echter Level 3, de diepste laag, waar meerdere kamers en sarcofagen werden gevonden. Hier lagen menselijke resten die dateren uit de 26e dynastie (664–525 v.Chr.). Daarnaast werd er ook aardewerk ontdekt dat teruggaat tot de 6e dynastie (2345–2181 v.Chr.), wat suggereert dat de schacht mogelijk veel ouder is dan gedacht.
De vraag wie de Osiris Schacht gebouwd heeft, blijft tot op heden een groot mysterie. Hoewel Hawass stelde dat het bouwwerk uit de 6e dynastie stamt, roept dit veel vragen op. In die tijd beschikte men nog niet over ijzeren gereedschappen, wat het uithakken van zulke diepe en nauwkeurige schachten in hard gesteente bijzonder moeilijk maakt. Dit voedt de speculatie dat de schacht misschien ouder is dan de officiële geschiedenis vertelt, of dat er technieken werden gebruikt die later verloren zijn gegaan. Sommige onderzoekers gaan zelfs zo ver te suggereren dat de schacht een ritueel bouwwerk was dat verbonden was met de mythische god Osiris, heer van de onderwereld.
Na de opgravingen in 1999 werd de Osiris Schacht afgesloten voor het publiek. Slechts enkele onderzoekers en documentairemakers hebben daarna nog toegang gekregen, altijd onder streng toezicht. Dit heeft geleid tot talrijke speculaties: wat is er nog meer gevonden dat nooit is vrijgegeven? Waarom mag niemand er meer in?
De naam “Graf van Osiris” verwijst direct naar de Egyptische mythologie. Osiris was de god van de dood, wedergeboorte en de onderwereld, en zijn rol was nauw verbonden met de hoop op eeuwig leven. Dat er sarcofagen en menselijke resten werden gevonden, past binnen deze symboliek. Toch blijft de functie van het complex een raadsel: was het een graf, een tempel, of een ritueel bouwwerk dat ouder is dan de farao’s zelf?
Tot op de dag van vandaag blijft de Osiris Schacht van Gizeh een van de meest raadselachtige bouwwerken van het oude Egypte. Ondanks het onderzoek van Hawass is er nog veel onbekend. Wat wel zeker is, is dat de schacht ons een unieke inkijk geeft in de diepte van de Egyptische beschaving — letterlijk én figuurlijk. En net als de Grote Sfinx en de Piramides blijft dit monument een bron van fascinatie, mysterie en eindeloze speculatie.